Śledź nas na:



Chrystologia

Jezus wobec historii

Współcześnie Chrystologia obejmuje dwa wcześniejsze traktaty: o wcieleniu (de Verbo Incarnato) i o zbawieniu (de Redemptione). Łącznie te dwa traktaty stanowią Chrystologię, która zajmuje się osobą Jezusa Chrystusa i Jego zbawczym czynem. Dlatego uprawia się je łącznie, ponieważ nie można odłączać osoby od jej czynu. Chrystologia stanowi centrum teologii chrześcijańskiej, cała teologia powinna być zorientowana chrystologicznie, chrystocentrycznie.

 

 

Dzieje dogmatu Chrystologicznego (podstawy historyczne)

Dziś nie kwestionuje się faktu narodzenia Jezusa Chrystusa w Betlejem (między 6 a 5 rokiem przed naszą erą). Mieszkał w Nazarecie, był narodowości żydowskiej, wędrowny nauczyciel religijny, ukrzyżowany poza Jerozolimą. Jezus był żydem ma to też znaczenie teologiczne, posiadał pełną ludzką charakterystykę (biografia, płeć, przynależność etniczną, kulturową). Przed II wojną światową istniała grupa, która kwestionowała żydowskość Jezusa. W XX w. historyczność Jezusa kwestionowali religioznawcy marksistowscy. Istnieją również pewne świadectwa historyczne dotyczące Jezusa Chrystusa np. - judaistyczne - Flawiusz w „Starożytnościach żydowskich"; „Antiqitates" wymienia Jakuba brata Jezusa zwanego Chrystusem. O Jezusie mówi też z niechęcią Talmud (komentarz do Tory mówi, że Jezus Chrystus uprawiał czary, zwodził Izrael, miał pięciu synów i został dzień przed świętem paschy powieszony i że był nieślubnym dzieckiem żołnierza). - pogańskie - Pliniusz Młodszy - namiestnik cesarski w Bitynii pisze do Cesarza Trajana o jezusie Chrystusie pisząc o chrześcijanach; Swetoniusz - „Żywoty sławnych mężów" oraz w „Rocznikach" Tacyta.

Kwestia śmierci Jezusa Chrystusa

Umarł 7 kwietnia 30 lub 33 r. ok. godz. 15 (naszego czasu) na wzgórzu straceń poza Jerozolimą w miejscu Czaszki, na pewno był to piątek. Zgodnie z relacjami Jezusa Chrystusa aresztowano wieczorem w czwartek w ogrodzie Oliwnym i natychmiast rozpoczęły się przesłuchania. Wobec rady arcykapłanów, Sanhedrynu, która była najwyższym organem autonomii palestyńskiej. Następnie sprawę przejął Piłat pochodzący z Pontu i on wydał wyrok skazujący Jezusa Chrystusa na śmierć przez powieszenie na krzyżu. Żołnierze cesarscy doprowadzili do wykonania wyroku zastrzeżonego dla najcięższych przestępstw oraz dla niewolników. Oskarżono Jezusa Chrystusa o bluźnierstwo i świętokradztwo a także uzurpację religijną, głosił, że jest szczególnym wysłannikiem Bożym czyli mesjaszem i również, że jest Synem Bożym - zarzuty natury religijnej. Oskarżano Go też o agitację polityczną, dążenie do niepokoju społecznego jawne występowanie przeciw osobie panującego cesarza przez ogłaszanie siebie królem Żydów.

Kwestia odpowiedzialności za śmierć Jezusa Chrystusa

Przez wieki funkcjonował pogląd, który był krzywdzącym uogólnieniem, że Żydzi jako naród są odpowiedzialni za śmierć Jezusa Chrystusa. Jest to twierdzenie fałszywe, odwołuje się do stosowania zasady odpowiedzialności zbiorowej, dlatego należy je odrzucić, wyrządziło ono wiele zła, wprowadziło akt wrogości chrześcijan wobec żydów. Na zgładzeniu Jezusa Chrystusa zależało konkretnym osobom, które należały do żydowskich elit religijnych i politycznych, one manipulowały procesem Jezusa Chrystusa i nastrojami mieszkańców Jerozolimy oraz pielgrzymów przybywających do tego miasta na doroczne święta. Bezpośrednio i formalnie za śmierć Jezusa Chrystusa odpowiada Piłat, pośrednio ma swój udział Kajfasz i jego otoczenie (oni widzieli w działalności Jezusa zagrożenie religijne i narodowe, że Jezus chciał zniszczyć monoteizm i że gromadził tłumy, prowokował wystąpienia wobec Rzymian, poza tym Jezus przejmował inicjatywę - Kajfasz, Sanhedryn tracili na znaczeniu, widzieli w nim zagrożenie). Nie można przypisywać odpowiedzialności za śmierć Jezusa ówczesnym mieszkańcom Jerozolimy, czy pielgrzymom, którzy przybyli na święta, ani tym bardziej nie można obarczyć narodu żydowskiego następnych pokoleń.

Odpowiedzialność za śmierć Jezusa w rozumieniu teologicznym

Obok ustalenia odpowiedzialności za śmierć w perspektywie politycznej i prawnej należy spojrzeć w perspektywie grzechu popełnionego przez człowieka, istnieje powód, który sprawił, że Jezus nie uciekał przed prześladowaniem. Jego miłość do Boga Ojca i do ludzi wyraziła się w śmierci na krzyżu. Była ekspiacją za wszelkie ludzkie zło, w tym znaczeniu grzech konkretnych osób przyczynił się do znaczenia śmierci Jezusa.

Uwarunkowanie kerygmatu apostolskiego

Młode chrześcijaństwo powstało w judaizmie, ale szybko weszło w świat pogański, musiało się znaleźć w tych dwóch światach, znaleźć swoją tożsamość, stało się, bowiem „zgorszeniem dla żydów i głupstwem dla pogan"(1 Kor 1,23), większość żydów nie zaakceptowała nauki o bóstwie Jezusa Chrystusa. Dla greków i pogan nie do przyjęcia była prawda o realnym wcieleniu i zmartwychwstaniu Syna Bożego. Do istoty powołania chrześcijańskiego należy głoszenie kerygmatu kerygmatu Jezusie Chrystusie, który zmartwychwstał. Argumenty za zmartwychwstaniem: fakt pustego grobu, chrystofanie, wiara uczniów.

Jezus Chrystus w refleksji judeochrześcijańskiej

Pierwszą wersją chrystologii była chrystologia judeochrześcijańska - semicka. Apostołowie i ich otoczenie byli żydami. Do dokumentów chrystologii semickiej należą pisma NT, apokryfy NT pisane przez chrześcijan (np. listy apostołów, ewangelia Tomasza itp.) Do teologicznych tekstów należy także zaliczyć pisma patrystyczne: Didache, List Barnaby, Pasterz-Hermasa.

Odniesienie do Jezusa Chrystusa w kategorii anioła w teologii judeochrześcijańskiej

Jezus jest posłany przez Ojca - anioł, druga kategoria to „imię". Nie ma w żadnym innym imienia, w którym moglibyśmy być zbawieni, niech na imię Jezusa zegnie się każde kolano. Judeochrześcijaństwem zajmował się Jean Danielu, Franciszek Szulc. Dokeci uważali, że Jezus miał ciało pozorne, eteryczne, że był zjawą, nie miał realnego ciała (1 J 4,1-3; 2J 7).

Jezus w myśli gnostyków

Gnosis (poznanie, wiedza) była ruchem, prądem kulturowym, religijnym, intelektualnym, ukształtowała się w II w. po Chrystusie. Czerpała z religii wschodu (babilońskiej, perskiej, egipskiej, judaizmu) posługiwała się językiem filozofii greckiej. Gnostycyzm nie przyjął nauki o realnym wcieleniu Syna Bożego i o możliwości zbawienia ludzkiego ciała. Był to nurt dualistyczny, który głosił napięcie między Duchem a ciałem,za dobrą uznawał sferę ducha, za zły świat materii. Obok Pisma św. gnoza czerpała z innych ksiąg i źródeł, przyznając im status ksiąg objawionych.

Przeciwnikiem gnozy był Ireneusz z Lionu a zwolennikami chrześcijańskiej gnozy umiarkowanej byli Klemens Aleksandryjski i Orygenes.

Dla Klemensa Jezus jest nauczycielem i wychowawcą, pedagogiem. Gnostycyzm rozwinął się w II w. w Syrii, działał tam Saturnie. Saturnie Aleksandrii tworzyli gnozę Bazylides, Walentyn i Karpokrates. Marcjan z Synoby ( II w.) przeciwstawił złego Boga ST - Bogu objawionemu przez Jezusa Chrystusa, pełnemu miłości.

Wg gnostyków człowiek pod względem duchowym pochodzi od dobrego Boga, a pod względem ciała pochodzi od złego Boga. Odkupienie jest wyzwoleniem człowieka z materii dzięki tajemniczej wiedzy, jej źródłem jest Chrystus - Najwyższy eon dobrego bóstwa, posiadał pozorne ciało, przekazał wiedzę zbawiającą wybranym przez wtajemniczenie, inicjacje, stali się oni pneumaticoi. Nie wtajemniczeni pozostali na zawsze hylicami (zmysłowymi) lub psyhicami (ludzie rozumu i cnoty).

Gnoza - maniheizm, katarzy, różokrzyżowcy, wolnomularze, teozofia, antropozofia, psychologia Junga (neognoza, jej szczególnym nurtem jest New age).



Zobacz także